Pigunanipun Basa Krama Alus

14 Dec 2012 Pasinaon basa Jawa

Pasinaon Basa Jawa Kaping Rong Atus Patang Puluh Siji Edhisi Mirunggan: 14 desember 2012

Pigunanipun Basa Krama Alus

Kamus Unggah-Ungguh Basa Jawa, foto: Suwandi Tembi
Kamus Unggah-Ungguh Bahasa Jawa cocok untuk
belajar mengenal bahasa krama

Wonten sawetawis pawicantenan ingkang ngangge basa Krama Alus, antawisipun inggih menika:

4. Kangge sesorah ingkang swasananipun perlu unggah-ungguh kanthi jangkep, tuladhanipun: para pranatacara (master ceremony/mc), tiyang ingkang sesorah ing pahargyan (memberi sambutan), lsp.

Tuladhanipun

Ing salebeting cariyos, siswa-siswi SLTP klas IIIA wonten ing EBTANAS saged lulus sadaya. Saking bingah-bingahipun lajeng sami ngawontenaken pahargyan pepisahan mirunggan wonten griyanipun Pak Sastramandura, tiyang sepuhipun Kakrasana. Sawatawis bapak lan ibu guru dipunaturi. Ing ngandhap menika sesorahipun Sutanta ingkang dados Ketua Panitia, mawi basa krama alus.

Bapak-bapak saha Ibu-ibu Guru ingkang minulya, nuwun sewu keparenga kula matur wonten ing ngarsa panjenengan sadaya minangka wakilipun kanca-kanca para siswa klas tiga A. Saderengipun pepanggihan menika kawiwitan, mangga sami muji syukur ing Ngarsa Dalem Gusti Ingkang Maha Agung, ingkang sampun paring berkah saha sih-rahmat ngantos ing wekdal menika kula lan panjenengan sadaya saged sesarengan ngempal asukarena ing dalemipun Bapak Sastramandura menika.

Bapak-bapak saha Ibu-ibu ingkang kinurmatan, kula ngaturaken sugeng rawuh saha matur agunging panuwun, dene sampun sami kersa ngestreni pepanggihan menika. Kajawi menika kula ugi maturnuwun sanget dhumateng Bapak saha Ibu Sastramandura rama-ibunipun adhik Kakrasana, ingkang sampun kersa nampi sarta mangku sadaya sarana, ubarampe, tuwin samudayanipun. Mugi-mugi kasaenaning panggalih menika kaparingana nugrahaning Pangeran Ingkang Maha Asih. Kula sakanca nyuwun pangapunten kanthi sanget boten saged nyaosi piwales menapa-menapa.

Bapak-bapak, Ibu-ibu Guru, Bapak-Ibu Sastramandura, saha para kanca sadaya, wosing atur kula, sapisan sumangga sami ngaturaken agunging panuwun dhumateng Ngarsa Dalem Gusti Ingkang Maha Rahim ingkang sampun paring sih pitulungan ngantos para kanca siswa klas tiga A ing EBTANAS wekdal menika saged lulus sadaya.

Dene ingkang kaping kalih, kula minangka wakilipun para kanca maturnuwun sanget dhumateng Bapak Ibu Guru ingkang sampun kersa maringi piwulang, wewarah, tuwin pitedah ingkang murakabi sanget. Boten langkung kula sakanca nyuwun pangestu mugi-mugi saged nglajengaken sinau kanthi gangsar.

Dene ingkang kaping tiga, kula pitados bilih kula sakanca rumiyin asring sami nakal, boten nggega ing dhawuh, nerak angger-anggering sekolahan lan sanes-sanesipun. Sadaya menika temtu adamel runtiking penggalih. Kula sakanca klas tiga A rumaos keduwung sanget. Pramila sami ngasih-asih nyuwun, mugi-mugi para Bapak saha Ibu Guru kersa paring lubering samodra pangaksami.

Para Bapak-Ibu Guru, Bapak-Ibu Sastramandura, saha para kanca sadaya, makaten atur kula, bokbilih wonten kekirangan saha kalepatan, kula pribadi nyuwun lumunturing sih pangaksami. Nuwun.

ana candhake

Terjemahan dalam bahasa Indonesia

Fungsi Bahasa Krama Halus

Ada beberapa dialog yang menggunakan tataran bahasa krama halus, di antaranya, yaitu:

4. Untuk pidato yang situasinya perlu unggah-ungguh lengkap, contohnya: para pembawa acara (master ceremony/mc), orang yang berpidato di perayaan atau peringatan (memberi sambutan), dan sebagainya.

Contoh

Dalam suatu cerita, siswa-siswi SLTP kelas IIIA saat EBTANAS semuanya bisa lulus. Begitu senangnya hingga kemudian mengadakan acara perpisahan khusus di rumah Pak Sastramandura, orang tua Kakrasana. Beberapa bapak dan ibu guru diundang. Di bawah ini pidato Sutanta sebagai Ketua Panitia, menggunakan bahasa krama halus.

Bapak-bapak dan Ibu-ibu Guru yang terhormat, sebelumnya izinkanlah saya berbicara di hadapan anda semua sebagai wakil teman-teman siswa kelas tiga A. Sebelum acara pertemuan dimulai, marilah kita memanjatkan puji syukur ke hadirat Tuhan Yang Maha Esa, yang telah banyak memberi berkah dan rahmat hingga saat ini kita bisa berkumpul bergembira di rumah Bapak Sastramandura ini.

Bapak-bapak dan Ibu-ibu yang terhormat, saya mengucapkan selamat datang dan mengucapkan terimakasih, karena semua hadirin telah mendukung dan merestui pertemuan ini. Kecuali itu saya juga mengucapkan banyak terimakasih kepada Bapak dan Ibu Sastramandura orang tua adik Kakrasana, yang telah sudi menerima serta menyediakan sarana, perlengkapan, dan sebagainya. Mudah-mudahan kebaikan hati tuan rumah mendapat balasan dari Tuhan Yang Maha Esa. Saya beserta semua teman-teman mohon maaf yang sebesar-besarnya karena tidak bisa memberi balasan apa pun.

Bapak-bapak, Ibu-ibu Guru, Bapak-Ibu Sastramandura, serta semua teman-teman, inti yang saya sampaikan, pertama marilah kita bersyukur kepada Tuhan Yang mahasa Esa yang telah memberikan mengabulkan keinginan kita hingga kita semua siswa kelas tiga A pada EBTANAS kali ini semuanya bisa lulus.

Kedua, saya atas nama wakil teman-teman mengucapkan banyak terimakasih kepada Bapak Ibu Guru yang telah memberikan pelajaran, nasihat serta petunjuk yang sangat bermanfaat. Selanjutnya kami semua meminta doa restu mudah-mudahan dapat meneruskan belajar dengan lancar.

Ketiga, saya percaya jika saya dan teman-teman dahulu sering nakal, tidak patuh atas perintah guru, melanggar aturan sekolah dan sebagainya. Semua itu tentu membuat sakit hati Bapak Ibu Guru. Kami semua kelas tiga A merasa sangat sedih. Maka dari itu, sudilah Bapak dan Ibu Guru berkenan memberi maaf kepada kami.

Bapak-Ibu Guru, Bapak-Ibu Sastramandura, dan semua teman-teman, demikian yang saya sampaikan, jika ada kekurangan dan kesalahan, saya pribadi mohon maaf yang sebesar-besarnya. Terimakasih.

bersambung

Suwandi

Sumber diambil dari “Kamus Unggah-Ungguh Basa Jawa” karangan Drs. Haryana Harjawiyana, S.U. dan Drs. Th. Supriya, tahun 2001, penerbit: Kanisius Yogyakarta, hlm. 105-106.

Source Link: Jakarta

Baca Juga

Artikel Terbaru

  • 27-08-16

    Bayi Kelahiran Mangs

    Pranatamangsa: memasuki Mangsa Surya III Mangsa Katelu, 25 Agustus sampai dengan 17 September 2016, umur 24 hari. Candrane: Suta Manut ing Bapa,... more »
  • 27-08-16

    Topeng, Tradisi yang

    Topeng, merupakan salah satu koleksi di Museum Tembi Rumah Budaya Yogyakarta. Ada sekitar 15 topeng kuno yang dikumpulkan oleh Bapak Drs P Swantoro,... more »
  • 27-08-16

    Pameran Kriya Besar

    Tanggal 22-28 Agustus 2016 secara khusus Jogja Gallery, di Jl Pekapalan 1, Alun-alun Utara Yogyakarta  menyelenggarakan pameran besar kriya... more »
  • 26-08-16

    Teater Gandrik Penta

    Lakon “Orde Tabung” karya Heru Kesawa Murti akan dipentaskan Teater Gandrik dalam bentuk dramatic reading di Concert Hall Taman Budaya Yogyakarta (... more »
  • 26-08-16

    Alfian Emir Adytia d

    "Bisa karena biasa", menjadi pegangan bagi Alfian Emir Adytia (24) dalam menapaki jenjang kariernya di dunia musik. Pemuda kelahiran Ngawi, 24 Juni... more »
  • 26-08-16

    Uniform di Mata Haru

    Manusia diciptakan tidak seragam. Alam raya juga tidak seragam. Justru yang suka menyergamkan adalah manusia itu sendiri. Pada sisi ini sebenarnya... more »
  • 25-08-16

    Puisi Napi di Sastra

    Puisi ternyata juga ditulis oleh para napi, yang sekarang disebut sebagai warga binaan dari Lapas Wirogunan, Yogyakarta. Para napi menulis puisi dan... more »
  • 25-08-16

    Denmas Bekel 25 Agus

    Denmas Bekel 25 Agustus 2016 more »
  • 25-08-16

    Pawai Jalanan Pembuk

    Perhelatan seni tahunan di Yogyakarta yang disebut dengan Festival Kesenian Yogyakarta telah dibuka secara resmi pada hari Selasa sore, 13 Agustus... more »
  • 24-08-16

    Berkaca pada Kisah J

    Ki Santosa, dalang dari Keyongan Sabdodadi Bantul ‘ketiban sampur’ untuk membawakan pentas pakeliran wayang kulit purwa di pendapa Ngamarta Pasutan... more »